Ceny cukru i kakao rosną znacząco i wpływają na wyższe ceny słodyczy oraz zmiany receptur, co odczuwają zarówno konsumenci, jak i producenci.

Jak bardzo wzrosły ceny?

  • ceny kakao wzrosły o około 230% od 2023 roku,
  • w 2024 tona kakao osiągała nawet ponad 10 000 USD, obecne notowania mieszczą się w przedziale 5 800–7 500 USD/t,
  • w 2023 roku ceny kakao były poniżej 3 000 USD/t,
  • cena cukru (październik 2025) wynosiła 15,78 USD za funt, co oznacza spadek rok do roku o 27,77%, ale rynek pozostaje niestabilny,
  • w Polsce ceny czekolady i kakao w proszku w lipcu 2025 były o 16,7% wyższe niż rok wcześniej,
  • wartość rynku słodyczy czekoladowych w Polsce w 2023 roku wyniosła 12,88 mld zł przy wzroście rok do roku 10%,
  • w okresie styczeń 2024–2025 niektóre kategorie zdrożały: batony w czekoladzie około +22%, wafelki około +16%.

Dlaczego ceny rosną?

  • problemy pogodowe i zmienne warunki klimatyczne obniżają plony w kluczowych krajach produkujących kakao,
  • choroby roślin i niższe plony ograniczają dostępność surowca, szczególnie w Wybrzeżu Kości Słoniowej i Ghanie, które dostarczają większość światowej podaży,
  • zakłócenia logistyczne, rosnące koszty transportu i opóźnienia w łańcuchu dostaw podnoszą koszt dostarczenia surowców do zakładów przetwórczych,
  • utrzymujący się wysoki popyt konsumpcyjny przy ograniczonej podaży powoduje dodatkową presję cenową.

Skutki dla konsumentów i rynku

Wyższe ceny surowców bezpośrednio przekładają się na cenę końcową produktów. Widoczne jest to zarówno na półkach marketów, jak i w ofercie sklepów internetowych. W praktyce oznacza to, że tabliczki czekolady, batoniki, kakao w proszku i cukierki stają się droższe; w wielu segmentach wzrosty cen są dwucyfrowe.

Shrinkflacja i reformulacja

Producenci reagują na wzrost kosztów w dwóch podstawowych sposóbach: zmniejszają gramaturę produktów (shrinkflacja) lub zmieniają receptury na tańsze alternatywy. Widać to na przykładzie batonów i tabliczek, gdzie przy zachowanej cenie detalicznej zmniejsza się wielkość opakowania, a składniki bogate w kakao są zastępowane tańszymi komponentami. Taka praktyka ukrywa realny wzrost cen dla konsumenta i często prowadzi do obniżenia jakości sensorycznej produktów.

Zmiana struktury popytu

Konsumenci coraz częściej sięgają po marki własne sieci handlowych, produkty czekoladopodobne czy mieszanki kakaowe jako tańsze alternatywy. Równocześnie rośnie zainteresowanie produktami lokalnymi i rzemieślniczymi, gdzie konsumenci poszukują lepszego stosunku jakości do ceny lub transparentności składu.

Jak producenci reagują?

  • zmiany receptur: zwiększanie udziału tańszych surowców i zmniejszanie udziału masy kakaowej,
  • modyfikacje opakowań: mniejsza gramatura oraz nowe konfiguracje wielopaków,
  • strategiczne działania cenowe: promocje lojalnościowe, dynamiczne ceny i podwyżki tam, gdzie udział kakao w koszcie jest mniejszy,
  • zabezpieczenia finansowe: kontrakty terminowe i mechanizmy hedgingowe w celu zamrożenia cen surowców na określony czas.

W jakim stopniu kakao wpływa na koszt produkcji?

Udział kosztów surowcowych związanych z kakao zależy od rodzaju produktu. Dla tabliczki czekolady mlecznej udział kakao w całkowitych kosztach produkcji szacuje się na około 20%. W przypadku czekolady gorzkiej, szczególnie o zawartości kakao 60–70% i więcej, udział ten jest istotnie wyższy i może znacząco podnosić koszty jednostkowe.

Aby zobrazować wpływ cen kakao na koszt surowcowy produktu, można wykonać proste obliczenie orientacyjne. Przyjmując cenę kakao na poziomie 7 500 USD/t (7,5 USD/kg) oraz zawartość masy kakaowej w tabliczce 100 g na poziomie 30 g, koszt kakao na jedną tabliczkę wyniesie około 0,225 USD. Gdy cena kakao wzrośnie do 10 000 USD/t, koszt tej samej ilości kakao wzrośnie do około 0,30 USD. Dla producenta oznacza to realny wzrost kosztów surowcowych na każdym wyprodukowanym kawałku, co przy milionowych seriach przekłada się na znaczące obciążenie budżetu.

Wpływ na inne branże

Wzrost cen kakao odbija się nie tylko na rynku słodyczy. Masło kakaowe i ekstrakty kakaowe są wykorzystywane w:

kosmetyce (kremy, balsamy i produkty pielęgnacyjne), suplementach diety i produktach zdrowotnych (proszki, ekstrakty), a także w przemyśle farmaceutycznym (dodatki smakowe, tłuszcze przemysłowe). Wzrost cen surowca powoduje podwyżki cen lub zmianę receptur także w tych segmentach.

Jak rozpoznać, że produkt został zmieniony?

  • sprawdź skład: coraz częściej na liście składników pojawia się więcej cukru i tłuszczów roślinnych zamiast masy kakaowej,
  • porównaj gramaturę i cenę za 100 g: jeśli cena za 100 g rośnie, a gramatura spada, to klasyczny przejaw shrinkflacji,
  • szukaj oznaczeń i opisów: sformułowań typu „produkt czekoladopodobny” lub informacji o obniżonej zawartości kakao.

Jak konsumenci mogą ograniczyć wydatki?

Najskuteczniejszą metodą kontroli wydatków jest porównywanie ceny jednostkowej (np. cena za 100 g lub 1 kg). Przed zakupem warto sprawdzić również skład — czasami droższe wydaje się opakowanie, a rzeczywista zawartość surowca jest mniejsza.

W praktyce pomocne są następujące podejścia: monitorowanie promocji i programów lojalnościowych, wybór marek własnych sklepu, rozważenie produktów lokalnych lub rzemieślniczych, a w niektórych przypadkach — domowa produkcja słodyczy. Dla przykładu, prosty przepis na 100 g masy czekoladowej może wymagać około 50 g kakao, 30 g cukru i 20 g tłuszczu; przy zakupie surowców w rozsądnych cenach koszt przygotowania w domu bywa niższy niż cena gotowego produktu w luksusowym opakowaniu, zwłaszcza poza promocją.

Prognozy i rekomendacje dla firm i kupujących

Rynek pozostaje niestabilny. Nawet przy chwilowych spadkach cen kakao w 2025 roku, ryzyko kolejnych wahań w 2026 roku jest realne z uwagi na czynniki pogodowe i sezonowość zbiorów. Przed świętami i w okresach zwiększonego popytu można oczekiwać krótkoterminowych zwyżek cen.

Firmy powinny rozważyć dywersyfikację dostaw, renegocjację kontraktów i stosowanie instrumentów zabezpieczających (hedging), a także transparentną komunikację z klientami na temat zmian receptur lub gramatury. W dłuższej perspektywie opłaca się inwestować w innowacje produktowe, które pozwalają zachować atrakcyjność oferty przy niższym udziale kosztownych surowców.

Konsumenci powinni skupić się na porównywaniu cen jednostkowych, śledzeniu promocji oraz rozważeniu alternatyw lokalnych i domowej produkcji, zwłaszcza gdy jakość i skład produktów są priorytetem.

Przeczytaj również:

POWIĄZANE ARTYKUŁYWIĘCEJ OD AUTORA