Tirana, położona nad rzekami Lanë, Tiranë i Tërkuzë, to największa aglomeracja Albanii oraz jej centrum przemysłowe i kulturowe. To miasto kontrastów, gdzie przeszłość łączy się z nowoczesnością, a historia odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu tożsamości stolicy. Od bunkrów, przez kolorowe murale, po lokalną kuchnię – Tirana oferuje szeroki wachlarz atrakcji turystycznych.
Krótka historia Tirany
Historia miasta sięga czasów bizantyjskich, o czym świadczą liczne znaleziska archeologiczne. Jednak za oficjalny początek uznaje się rok 1614, gdy Sulejman Pasza Bargjini zbudował tutaj meczet, łaźnię i bazar. Wtedy miejsce to nazwano Teheranem ku czci zwycięstwa nad Persją. W XVIII wieku miasto zaczęło rozwijać się dynamicznie, przyciągając nowych mieszkańców, w tym uchodźców i Wołochów. W XIX wieku Tirana stała się ośrodkiem albańskiej świadomości narodowej, a w 1920 roku, decyzją Kongresu w Lushnji, została ogłoszona stolicą Albanii.
Podczas II wojny światowej miasto okupowały wojska włoskie. Po ich wycofaniu, w 1944 roku Tirana została wyzwolona, co zapoczątkowało epokę rządów komunistycznych Envera Hodży. Okres izolacji Albanii na arenie międzynarodowej trwał aż do śmierci dyktatora w 1985 roku. Po transformacji ustrojowej stolica zaczęła się intensywnie rozwijać, zyskując nowe barwy w postaci odrestaurowanych budynków i artystycznych murali.
Najważniejsze atrakcje Tirany
Podróżując do Tirany, warto zacząć odkrywanie miasta od jego centrum. Choć w porównaniu do innych stolic europejskich albańska stolica nie obfituje w zabytki, jej specyfika i historia czynią ją niezwykle interesującym miejscem.
Plac Skanderbega
Centralnym punktem miasta jest Plac Skanderbega, nazwany na cześć albańskiego bohatera narodowego. Jego największą atrakcją jest pomnik Skanderbega na koniu, który stanowi jeden z symboli stolicy. Wokół placu znajdują się kluczowe budynki, w tym Narodowe Muzeum Historyczne z charakterystyczną mozaiką przedstawiającą różne epoki w historii Albanii.
Bunk’Art i Post Bllok
Tirana słynie z bunkrów, pozostałości po rządach Envera Hodży. Jednym z najbardziej znanych jest Bunk’Art – schron przeciwatomowy, gdzie znajdowały się mieszkanie i centrum dowodzenia dyktatora. Został on przekształcony w muzeum, które oferuje bogate ekspozycje o historii Albanii. W centrum miasta znajduje się także Post Bllok – memoriał poświęcony ofiarom komunizmu, który ma również formę bunkra-muzeum.
Sky Tower
Aby podziwiać panoramę miasta, warto odwiedzić Sky Tower. Na 18. piętrze budynku znajduje się obracająca się kawiarnia, z której w ciągu godziny możemy obejrzeć całą stolicę. Wizyta tutaj pozwala docenić malownicze położenie Tirany, otoczonej górami.
Piramida w Tiranie
Ta charakterystyczna budowla została zaprojektowana przez córkę Envera Hodży jako jego mauzoleum. Po zmianach ustrojowych zmieniła swoje przeznaczenie, a obecnie planuje się przekształcenie jej w centrum technologiczne.
Dajti Expres
Miłośnicy natury mogą skorzystać z kolejki gondolowej Dajti Expres, która prowadzi na wysokość 1230 m n.p.m.. Przejazd trwa około 20 minut, a na szczycie znajdują się restauracje, plac zabaw oraz niewielki ogród. Atrakcja ta pozwala na relaks w otoczeniu górskich krajobrazów.
Mniej oczywiste miejsca i ciekawostki
Oprócz głównych atrakcji warto odwiedzić mniej znane miejsca, takie jak:
- Kulla e Sahatit – zegarowa wieża widokowa z 1882 roku, która do 1970 roku była najwyższym budynkiem w Tiranie,
- Meczet Etham Beja – najstarsza budowla w stolicy, pochodząca z 1792 roku, z zachwycającymi zdobieniami po niedawnym remoncie,
- Forteca Justyniana – ruiny zamku z 1300 roku, otoczone restauracjami serwującymi lokalne przysmaki,
- Starożytna mozaika – fragment rzymskiego domu, będący najstarszym obiektem archeologicznym w mieście,
- Reja (Chmura) – instalacja artystyczna japońskiego architekta Sou Fujimoto o wyjątkowej, stalowej konstrukcji.
Przydatne informacje przed wizytą
- W Tiranie mieszka około 600 tysięcy osób, a jej powierzchnia wynosi zaledwie 42 km²,
- Główne lotnisko Albanii, port lotniczy Tirana im. Matki Teresy, znajduje się 17 kilometrów od centrum miasta,
- Miasto słynie z barwnych murali i corocznego festiwalu MurAl, podczas którego artyści z całego świata ozdabiają budynki miasta,
- Pamiętaj, aby zachować ostrożność na ulicach – zarówno z powodu ruchu drogowego, jak i zdarzających się kradzieży,
- Kuchnia bałkańska w Tiranie oferuje takie przysmaki jak qoftë, qebap czy słodki oriz më tamel.
Tirana zaskakuje różnorodnością atrakcji, które pozwalają znacznie lepiej zrozumieć historię Albanii. To doskonałe miejsce na krótką wycieczkę, po której można wyruszyć do innych zakątków tego malowniczego kraju, takich jak Kruja, Durres, czy góry Dajti.
