Na wychowanie dziecka składają się między innymi wpojenie mu pewnych zasad moralnych oraz wyjaśnienie, na czym polega różnica między dobrem a złem. Jako że dzieci są znakomitymi obserwatorami rzeczywistości, szybko dostrzegają, na czym polega kłamstwo i oszustwo, którymi posługują się dorośli. Często widzą w braku uczciwości wiele korzyści, które przysłaniają negatywne konsekwencje mówienia nieprawdy czy innego niewłaściwego postępowania. W jaki sposób jako rodzice możemy nauczyć dziecko uczciwości i mówienia prawdy?

Nauka przez zabawę

Każdy maluch uwielbia oglądać kreskówki i filmy animowane. Wiele brzdąców ceni także książki lub komiksy z przygodami ulubionych bohaterów. Historie przygotowane z myślą o najmłodszych często poruszają zagadnienie dobra i bycia uczciwym wobec innych. Dzięki takim produkcjom i opowieściom możemy pokazać dziecku, dlaczego nie warto kłamać i posługiwać się oszustwem. Problematyka niemówienia prawdy pojawia się chociażby w wielu filmach Disneya czy Pixara, dlatego warto oglądać tego rodzaju animacje wraz z naszą pociechą a następnie rozmawiać z nią o tym, co wydarzyło się w filmie. Zwracajmy uwagę dziecka na wątki poruszające np. zdradę czy okłamanie przyjaciela i wskażmy, jakie konsekwencje ponosi w związku z tym bohater (przykładowo traci zaufanie najbliższych, staje się samotny). Dzięki refleksyjnemu podejściu do oglądanych czy czytanych treści dziecko z czasem dostrzeże, że nie warto postępować tak jak postąpił dany bohater. Pamiętajmy, by rozmowę na temat wątków moralnych filmu czy książki dostosować do wieku dziecka i starać się przekazać mu to, czego może jeszcze nie rozumieć, w jasny i przystępny sposób.

Gdy znajdziesz – oddaj

Uczciwość to między innymi nieprzywłaszczanie sobie cudzego mienia. Dzieci jednak odczuwają ogromną radość, kiedy znajdą coś ciekawego lub ich zdaniem wartościowego. Wówczas mają wrażenie, że los obdarzył ich wyjątkowym znaleziskiem. Jednak w takich sytuacjach powinniśmy wyrobić w dziecku nawyk oddawania zguby właścicielowi lub pozostawienia przedmiotu tam, gdzie maluch na niego natrafił. Warto wytłumaczyć dziecku, że jeśli w przedszkolnej szatni natrafi na jakąś zabawkę, to powinien zgłosić to wychowawczyni zamiast zabierać znalezisko do domu. Gdy jesteśmy z brzdącem na spacerze i natrafimy na zagubiony portfel, wytłumaczmy dziecku, że nie możemy go zachować i że powinniśmy zanieść znaleziony przedmiot na komisariat policji. Poprzez praktykę pociecha zapamięta, że mechanizm oddawania jest sensowny – np. widząc radość dziecka, które odnalazło dzięki niemu zabawkę lub otrzymując nagrodę za zwrócenie mienia właścicielowi.

Kłamstwo ma krótkie nogi

By pokazać dziecku skutki kłamstwa, warto opowiadać mu o sytuacjach, jakie zdarzają się na co dzień i przywoływać osoby, które mogą w jakiś sposób być bliskie maluchowi. Jeśli ktoś okłamał nas w pracy, opowiedzmy o tym – prostym językiem – naszemu dziecku, podkreślając fakt, jak źle czuje się osoba, która została okłamana, jaką przykrość może to sprawić drugiemu człowiekowi. Zwracajmy też uwagę na to, jak dezinformujące może być mówienie nieprawdy. Znakomitym tego przykładem dla malucha może być zabawa w głuchy telefon, w której przekazywana wiadomość ulega takiej modyfikacji, że ostateczny odbiorca dowiaduje się czegoś zupełnie innego niż inicjator komunikatu. Pokażmy w ten sposób dzieciom, jak wygląda droga kłamstwa i jak może wprowadzać w błąd przekazywanie nieprawdziwych słów.

Dużą rolę w nauce uczciwości odgrywa w życiu dziecka wychowanie w przedszkolu i szkole. Prywatne przedszkole w Warszawie uczy dzieci właśnie uczciwości i prawdomówności poprzez zabawę, na przykład we wspomniany już głuchy telefon. Warto jednak pamiętać, że jako rodzice nie powinniśmy zapominać, że my sami mamy największy wpływ na moralne wzorce naszych pociech. Jeśli będziemy dawać im dobry przykład i sami reprezentować postawę szacunku wobec prawdy oraz rozmawiać z dzieckiem o skutkach oszustwa, wówczas zwiększymy szansę na to, że nasze dzieci nie będą miały nawyku kłamstwa.