Powstanie zęba zatrzymanego w zgryzie jest spowodowane procesami, które doprowadzają do tego, że w łuku zębowym nie ma po prostu wystarczającej ilości miejsca do wyrżnięcia się w pełni wykształconego zęba. W takich przypadkach rozwinięty ząb „zatrzymuje się” w tkance kostnej żuchwy lub szczęki i jest albo tylko częściowo widoczny, albo nie jest widoczny wcale. Powstanie zęba zatrzymanego może się wiązać też z wieloma negatywnymi skutkami dla innych zębów. Jakie mogą być przyczyny powstania zęba zatrzymanego? W jaki sposób można sobie z takim problemem poradzić w trakcie leczenia ortodontycznego?
Jakie mogą być przyczyny powstania zębów zatrzymanych?
Powstanie zęba zatrzymanego może być spowodowane różnymi przyczynami. Mogą być one wrodzone lub nabyte. Zębami zatrzymanymi najczęściej są ósemki, czyli zęby mądrości, górne trójki i jedynki oraz dolne zęby przedtrzonowe. Powstanie takiego problemu jest najczęściej związane z tym, że rozwijające się w łuku zęby są zbyt duże w stosunku do ilości miejsca na ich wyrżnięcie. Wpływ na powstanie zębów zatrzymanych może mieć też nieprawidłowe rozwijanie się szczęki, która po prostu jest zbyt mała w stosunku do potrzeb dla dalszego rozwijania się uzębienia.
Jak tłumaczy nasz rozmówca, lekarz stomatolog z Kliniki Stomatologicznej Viscardi w Tychach: Problem związany z powstaniem zęba zatrzymanego może być spowodowany wieloma czynnikami. Najważniejszym z nich jest dopuszczenie do zbyt szybkiego wypadnięcia zębów mlecznych u dziecka, co sprawia, że szczęka i żuchwa nie mają możliwości dalszego rozwoju. W takich sytuacjach może też dochodzić do tego, że wyrżnięte już zęby stałe przesuwają się w kierunku luki po zębie mlecznym i nie ma już miejsca na mający go zastąpić ząb stały. Innymi czynnikami mogą być m.in. niedobory witamin A i D oraz niektóre choroby.
To jednak jeszcze nie wszystkie możliwe przyczyny powstawania zębów zatrzymanych. Do ich powstania może też dochodzić na skutek pojawienia się torbieli lub guzów szczęki. Objawy uboczne związane z pojawieniem się zębów zatrzymanych dla innych znajdujących się w łuku zębów mogą być bardzo poważne. Głównym problemem jest ryzyko powstawania wokół zębów zatrzymanych torbieli oraz zębopochodnych guzów szczęki. Zęby zatrzymane mogą też spowodować zaburzenia symetrii łuków zębowych i powodować przemieszczanie się innych zębów.
W jaki sposób traktowane są zęby zatrzymane w trakcie leczenia wad zgryzu?
Jeżeli na wykonanym przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego zdjęciu pantomograficznym, zostanie stwierdzona obecność w zgryzie zęba zatrzymanego, w proces leczenia wady zgryzu oprócz ortodonty może zostać zaangażowany także chirurg szczękowy. Metody postępowania w takich sytuacjach mogą być różne. W niektórych przypadkach ząb zatrzymany może zostać odsłonięty, a miejsce dla niego uzyskuje się poprzez rozciągnięcie w wyniku leczenia ortodontycznego szczęki. W niektórych przypadkach, żeby możliwe było uratowanie zatrzymanego zęba przed ekstrakcją niezbędna może być jednak pomoc chirurga, który wykona zabieg mający na celu doprowadzenie do wyrżnięcia się zęba zatrzymanego. Takie leczenie jednak trwa zazwyczaj bardzo długo i pacjenci nie zawsze się na nie decydują.
Czasami też lekarz ortodonta stwierdza, że nie możliwości uratowania zęba zatrzymanego i znalezienia dla niego odpowiedniej ilości miejsca w łuku zębowym. W takich sytuacjach konieczne jest jego usunięcie, żeby nie stanowił zagrożenie dla innych zębów. W takich przypadkach chirurg stomatologiczny musi wykonać zabieg dłutowania zęba zatrzymanego, który polega na zniesieniu części kości, a następnie usunięciu stanowiącego problem zęba. Dłutowanie jest konieczne najczęściej w przypadku ósemek, czyli zębów mądrości.
