Jak leczy się torbiele na jajnikach?

Do powstania torbieli (czyli cyst) na jajniku dochodzi stosunkowo często u kobiet w różnym wieku. Przyczyny pojawienia się torbieli mogą być różne, różne też mogą być ich objawy. Występuje przynajmniej kilka rodzajów torbieli na jajnikach, które mogą mieć różną wielkość. Nie zawsze torbiele wymagają natychmiastowego leczenie, czyli ich usunięcia. W artykule dokładnie opisujemy, skąd się biorą torbiele na jajnikach, dlaczego dochodzi do ich powstawania, jakie są ich objawy oraz na czym polega ich leczenie.

Co to są torbiele jajnika?

Torbiele na jajnikach inaczej nazywane są cystami jajników. Są to patologiczne, osadzające się w obrębie jajnika lub jajników zmiany, które mogą być wypełnione płynem lub zgrubioną tkanką. Torbiele mogą występować na jednym lub jednocześnie na dwóch jajnikach. Mogą pojawiać się pojedynczo lub w większej liczbie i umiejscawiają się w różnych miejscach – mogą występować zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz jajnika. Co bardzo ważne, torbiele mogą mieć różną wielkość, od kilku czy kilkunastu milimetrów do nawet kilkunastu centymetrów średnicy. Największe cysty jajników mogą być wielkości pomarańczy. W takich przypadkach ich szybkie usunięcie staje się już koniecznością. Istnieje kilka rodzajów torbieli, które różnią się od siebie przede wszystkim budową, ale także przyczynami powstawania. Cysty jajników w aż 95% przypadków mają charakter łagodny i ich usunięcie przynajmniej na jakiś czas skutecznie likwiduje związany z nimi problem. Co bardzo ważne, torbiele tak samo często pojawiają się u kobiet bez względu na to, w jakim są wieku.

Rodzaje torbieli jajników

Jak tłumaczy nasza rozmówczyni, lekarz ginekolog z prywatnego gabinetu ginekologicznego w Białymstoku: Według obecnej wiedzy, wyróżnia się aż 6 rodzajów torbieli na jajnikach. Ich rozróżnienie zależy przede wszystkim od sposobu i przyczyn ich powstania. Ze wszystkim torbielami można sobie poradzić, ale im szybciej uda się je wykryć, tym oczywiście będzie to łatwiejsze.

Wspomniane przez naszą rozmówczynię 6 rodzajów cyst jajników to:

• Torbiele surowicze – powstają w wyniku wpuklenia się nabłonka powierzchniowego jajnika
• Torbiele ciałka żółtego – ich powstanie jest spowodowane opóźnionym zanikiem ciałka żółtego. Takie torbiele są bogato unaczynione i ich pęknięcie może spowodować obfite krwawienie.
• Torbiele pęcherzykowe – tworzą się, gdy powstające pęcherzyki jajnikowe nie pękają i nie uwalniają komórki jajowej, czyli gdy nie dochodzi do owulacji. Takie torbiele są wyścielone komórkami ziarnistymi i mogą doprowadzić do nadmiernej produkcji estrogenów.
• Torbiele luteinowe – występują głównie w trakcie ciąży. Ich powstanie może skutkować zwiększoną produkcją androgenów i w związku z tym powodować powstanie objawów hiperandrogenizacji zarówno u matki, jak i żeńskiego płodu.
• Torbiele endometrialne – powstałe na skutek dużych ognisk endometriozy na jajnikach.
• Torbiele nowotworowe – najczęściej mają charakter łagodny.

Każdy ze wskazanych wyżej rodzajów torbieli ma nie tylko różne przyczyny powstania, ale również wiąże się z innymi objawami oraz wymaga różnych sposób leczenia.

Na czym polega diagnostyka torbieli na jajnikach?

Torbiele na jajnikach zazwyczaj są wykrywane w trakcie zwykłego badania ginekologicznego. Ginekolog w trakcie badania dokładnie ogląda części intymne pacjentki, i w razie wykrycia jakichś nieprawidłowości zleca wykonanie dalszych badań. W przypadku podejrzenia wystąpienia torbieli wykonywane jest badanie USG transwaginalne. Pozwala nie tylko na potwierdzenie podejrzenia wystąpienia takiego problemu, ale również na jego dokładne umiejscowienie i sprawdzenie jego wielkości. Jeżeli istnieje podejrzenie, ze torbiel może być związana z endometriozą, POCP lub jest zmianą nowotworową, wówczas wykonuje się jeszcze dodatkowe badania, na podstawie których opracowuje się dalszy plan działania i ewentualnego leczenia.

Leczenie torbieli jajników

Sposób leczenia torbieli zależy oczywiście od ich rodzaju. W przypadku torbieli czynnościowych (surowiczych lub pęcherzykowych) zazwyczaj nie ma konieczności przeprowadzenia leczenia chirurgicznego, tylko trzeba je poddać obserwacji. Mogą one zaniknąć samoistnie lub na skutek podawanych pacjentce preparatów hormonalnych, które zahamują wydzielanie hormonów LH i FSH w przysadce mózgowej. Leczenie hormonalne może trwać nawet przez kilka miesięcy.

W przypadku wystąpienia małych torbieli na jajnikach innego rodzaju, w celu ich usunięcia można zastosować laparoskopię. Taki zabieg jest jednak wykonywany jedynie wówczas, gdy nie ma ryzyka, że zaobserwowana zmiana na jajnikach może być nowotworowa. Laparoskopia jest wybierana przede wszystkim u młodych kobiet, które mogłyby jeszcze w przyszłości zajść w ciążę.

W przypadku większych torbieli oraz torbieli u starszych kobiet, które są po menopauzie lub się do niej zbliżają, torbiele są usuwane poprzez wykonanie standardowego zabiegi chirurgicznego. Po takiej operacji kobieta oczywiście dłużej będzie dochodziła do siebie. W tym przypadku jest także większe ryzyko powstania jakichś infekcji, jednak jest ona zdecydowanie bezpieczniejsza w przypadku ryzyka, że torbiel jest zmianą nowotworową, ponieważ wtedy można na bieżąco, w trakcie zabiegu podjęć decyzję np. o wycięciu całego jajnika.