Afonia (bezgłos) to schorzenie objawiające się utratą dźwięczności głosu. Ze względu na możliwe przyczyny tej przypadłości lekarze wyróżniają afonię psychogenną – wynikającą z czynników psychicznych – oraz fizykogenną (somatyczną) – czyli mającą swoje źródło w ciele pacjenta. Ten drugi przypadek zazwyczaj dotyka osoby wykorzystujące swój głos podczas pracy (lektorzy, nauczyciele, wokaliści itp.), podczas gdy afonia psychogenna związana jest najczęściej z silnymi emocjami bądź traumą, przez co może dotknąć każdego człowieka.
Przyczyny afonii – podłoże fizykogenne
W przypadku zdrowego człowieka głos jest produkowany podczas wydechu poprzez drganie fałdów głosowych (znanych popularnie jako struny głosowe) oraz właściwe ustawienie krtani. Jest to niezwykle efektywny, ale i zarazem delikatny mechanizm. Właśnie z tego powodu istnieje wiele potencjalnych przyczyn, które mogą przerodzić się w afonię. Podłożem dla tego schorzenia mogą być zaburzenia w budowie lub rozwoju krtani, stany zapalne (angina), choroby układu ruchowego i nerwowego, miastenia oraz inne schorzenia mięśni. Kolejnym powodem występowania afonii może być reakcja alergiczna, która wywołuje opuchliznę w obrębie gardła, co skutkuje uczuciem duszności i niewydolnością aparatu mowy.
Kolejnymi z możliwych przyczyn afonii są wypadki. Krtań oraz elementy głośni mogą zostać uszkodzone w wyniku urazów szkieletu bądź systemu nerwowego, który steruje aparatem głosowym. Naruszenie fałd następuje także w wyniku nieprawidłowo przeprowadzonej operacji chirurgicznej (na przykład wycięcia migdałków) lub rozwoju choroby nowotworowej. Bezgłos może mieć również znacznie mniej dramatyczną przyczynę i być związany z przeciążeniem aparatu głosowego w wyniku pracy – w tym wypadku organizm potrzebuje jedynie odrobiny czasu oraz odpoczynku, aby wrócić do pełnej sprawności.
Bezgłos psychogenny
Drugim zestawem przyczyn wywołujących afonię są czynniki psychiczne. Podobnie jak w przypadku podłoża fizykogennego mamy do czynienia z wyjątkowo szerokim spektrum potencjalnych przyczyn. Silne emocje – pozytywne lub negatywne – sprawiają, że osoba może doświadczyć afonii. Prawdopodobnie większość osób miała styczność z chwilową utratą głosu, która została spowodowana stresem, wzruszeniem lub strachem. Tego typu krótkotrwałe epizody są całkowicie naturalne i nie powinny być powodem do obaw.
Afonia psychogenna może być także poważnym schorzeniem, które wymaga specjalistycznej opieki. Obecność przewlekłego bezgłosu świadczy o poważnych zaburzeniach psychicznych, takich jak trauma, depresja lub syndrom stresu pourazowego (PTSD). Afonia może pojawić się również w wyniku szoku, niekoniecznie negatywnego, co skutkuje reakcją obronną organizmu i „zamknięciem się w sobie”. Dzieci są szczególnie narażone na pojawienie się bezgłosu w ekstremalnie stresujących sytuacjach. W przypadku najmłodszych śmierć bliskiej osoby, przemoc (fizyczna lub psychiczna) czy molestowanie może skutkować zaburzeniami mowy.
Na temat afonii zobacz więcej na: cmpromed.pl
Afonia leczenie – jak przeciwdziałać bezgłosowi?
Poprawna identyfikacja podłoża schorzenia jest pierwszym krokiem do rozpoczęcia skutecznej kuracji. Lekarz internista lub laryngolog pomogą wskazać somatyczne przyczyny afonii i zaproponują metodę leczenia. W przypadku przeciążenia głosu najlepszą terapią jest odpoczynek, chociaż specjalista może zalecić inhalacje lub wizytę u foniatry w przypadku bardziej złożonych przypadków.
Leczenie afonii psychogennej jest znacznie bardziej skomplikowanym procesem, gdyż nie istnieje podstawowa forma komunikacji między lekarzem oraz pacjentem, jaką jest rozmowa. Zadaniem psychologa jest dotarcie do przyczyny, leżącej u podstaw bezgłosu. Osoby, które przeżyły traumę, mogą wypierać nieprzyjemne zdarzenie ze swojej świadomości, dlatego trafna identyfikacja problemu pozwala pacjentowi zmierzyć się z problemem przy odpowiednim wsparciu ze strony bliskich oraz lekarza.
