Rozwody w znaczącej liczbie przypadków pociągają za sobą sprawy o alimenty. Komu przysługuje świadczenie i jak się o nie postarać?
Czy rozwody i alimenty automatycznie idą ze sobą w parze?
Sądy orzekając rozwody wcale nie muszą automatycznie zasądzić alimentów. Jeśli tylko byli współmałżonkowie potrafią się porozumieć, równo dzielą się opieką nad wspólnymi dziećmi, nie ma przeszkód, aby sami ustalili swoje sprawy finansowe.
Jeżeli jednak rozwody przebiegają w atmosferze konfliktu, często zachodzi konieczność sądownego rozstrzygnięcia o alimentach. Obowiązek alimentacyjny powstaje nie tylko wobec dzieci. Może on także zaistnieć we wzajemnych stosunkach między małżonkami, jeśli na przykład sąd orzekł o winie jednego z nich, a drugi, w związku z rozwodem pozostaje w niedostatku. Warto w tym miejscu wspomnieć, że orzeczenie o winie nie ma wpływu na przyznanie i wysokość alimentów w stosunku do dziecka pary. Inaczej jest natomiast jeśli chodzi o alimenty dla jednego ze współmałżonków.
Kiedy sąd przyzna alimenty na dziecko, zasądza je na czas nieokreślony. Granicy nie stanowi tu osiągnięcie przez dziecko pełnoletniości. Jeśli dorosły potomek jest nadal niesamodzielny (na przykład studiuje), może otrzymywać alimenty.
Czy rozwody i alimenty mogą być orzeczone w ramach jednej sprawy?
Rozwody toczą się przed sądami okręgowymi. Pozew o alimenty składa się z kolei w sądzie rejonowym. Te dwie sprawy mogą być wobec tego bez przeszkód procedowane przez dwa różne podmioty. Roszczenie o ustalenie alimentów może być zawarte już w pozwie rozwodowym, często jednak z uwagi na skomplikowanie sprawy, o alimentach orzeka się oddzielnie, podobnie jak na przykład o podziale majątku.
Co należy zawrzeć we wspomnianym pozwie o alimenty? Musi on spełniać warunki pisma procesowego. Pominąć nie można określenia wartości przedmiotu sporu. W przypadku alimentów będzie to suma świadczeń w skali roku. W jaki sposób uzasadnia się kwotę? Wykazać należy usprawiedliwione potrzeby dziecka, wydatki rodzica, który z dzieckiem mieszka – na przykład czynsz, zakupy czy rachunki. Dobrą praktyką jest załączenie do pozwu dowodów, takich jak faktury, rachunki czy umowy.
Dobro dziecka – to ten aspekt jest dla sądu najważniejszy zarówno w przypadku orzeczenia rozwodu jak i zasądzenia alimentów. W związku z tym, zachodzi konieczność zweryfikowania usprawiedliwionych potrzeb dziecka – mogą to być kwestie związane z edukacją, leczeniem, rozrywkami czy realizacją pasji. Inna kwestia to bieżące utrzymanie, na które składają się koszty rachunków, żywności. Warto tu podkreślić, że rozwody mają zawsze wpływ na funkcjonowanie dzieci, mogą też zmienić w diametralny sposób ich dotychczasowe życia, dlatego też, orzekając o alimentach, sąd stara się utrzymać poziom, na jakim żyły przed rozstaniem rodziców. Orzekając o alimentach, sąd bierze też pod uwagę możliwości finansowe pozwanego, z uwzględnieniem jego doświadczenia zawodowego, wykształcenia, stanu zdrowia.
Rozwody a podwyższenie alimentów
Warto wspomnieć o jeszcze jednej instytucji, jaką jest podwyższenie alimentów. Orzekając rozwód trudno przewidzieć jak zmieni się sytuacja w przyszłości. Jeśli potrzeby dziecka zwiększą się, będzie to podstawa do roszczenia o podwyższenie alimentów. Jeśli rodzice są w stanie się dogadać, mogą załatwić tę sprawę w formie ugody alimentacyjnej przed notariuszem (nie jest możliwe załatwienie w ten sposób rozwodu, który może być orzeczony tylko przed sądem).
Materiał powstał przy współpracy z Rozwody Kraków – Kancelaria Radcy Prawnego.