Ciąża to szczególny czas w życiu kobiety, w którym zdrowa i zbilansowana dieta ogrywa kluczową rolę w prawidłowym rozwoju płodu. Z racji tego należy szczególnie zadbać o dostarczenie niezbędnych witamin i minerałów, zwłaszcza witaminy D.
Witamina słońca i jej wpływ na pracę organizmu
Pomimo powszechnie stosowanej nazwy, witamina D nie jest „witaminą” w dosłownym tego słowa znaczeniu. Jej działanie przypomina pracę hormonów, jako że organizm ludzki jest w stanie sam ją syntezować z cholesterolu w momencie wystawienia skóry na działanie promieni UVB. Witamina D powszechnie kojarzona ze zdrowymi i mocnymi kośćmi, wywiera wpływ także na prawidłową pracę układu nerwowego, mięśniowego, immunologicznego, układ krążenia oraz układ trawienny.
Konsekwencje niedoboru witamy D w ciąży
Niedobór witaminy D w ciąży może doprowadzić do cukrzycy ciążowej, zapalenia pochwy o podłożu bakteryjnym, stanu przedrzucawkowego oraz rzucawki. Co więcej może także wiązać się z potrzebą rozwiązania ciąży za pomocą cesarskiego cięcia. Braki odpowiedniej ilości witaminy słońca w organizmie matki przekłada się na jej bezpośredni niedobór w organizmie rozwijającego się płodu.
Najnowsze badania wykazały, że jej deficyt może skutkować:
· przedwczesnym porodem
· niską masę urodzeniową dziecka
· wystąpieniem hipokalcemii, czyli niskiego stężenia wapnia w surowicy krwi noworodka
· nieprawidłowym rozwojem układu kostnego dziecka (co w późniejszym czasie może przełożyć się na powstanie krzywicy i podatność na złamania kości)
· zmianami strukturalnymi w obrębie mózgu dziecka
· potencjalnym uszkodzeniem szkliwa zębów, astmą i cukrzycą.
Czynniki wpływające na niedobór witaminy D
Naturalnym źródłem pozyskiwania vit D jest słońce. Jednakże współczesny styl życia (spędzanie długich godzin w biurze, mała aktywność fizyczna na zewnątrz) połączony ze wzrostem świadomości ludzi na temat raka skóry sprawia, że jej deficyt jest powszechnie występującym problemem dotyczącym ludzi w naszej strefie klimatycznej. Dodatkowo, na niedobór witaminy D wpływa także:
· szerokość geograficzna – wyraźny podział na pory roku w naszym kraju sprawia, że w okresie jesienno – zimowym mamy ograniczony dostęp do słońca co przekłada się bezpośrednio na deficyt witaminy D w naszym organizmie
· używanie kremów przeciwsłonecznych mających za zadanie blokowanie działania promieni UV
· otyłość (zwłaszcza BMI <30) – tkanka tłuszczowa gromadzi większość wyprodukowanej w naturalny sposób witaminy D przez co nie ma ona możliwości przedostania się do pozostałych układów narządów organizmu
· pigmentacja skóry – osoby o ciemnej karnacji mają w skórze więcej melaniny, która działa jak naturalny filtr redukujący produkcję vit D
· wiek – wraz z wiekiem zmniejsza się naturalna synteza witaminy D w skórze
· smog, mgła – blokują przedostawanie się promieni słonecznych.
Odpowiednia suplementacja witaminy D
Organizm ludzki pozyskuje witaminę D z dwóch źródeł – ze skórnej syntezy pod wpływem działania promieni UV oraz z pożywienia. Znajduje się przede wszystkim w tłustych rybach (łosoś, makrela, śledź, tuńczyk), żółtkach jaj, tranie i wątróbce. Z racji tego, że lista naturalnych produktów zawierających w sobie witaminę D jest mocno okrojona, należy zadbać o jej odpowiednią suplementację. Szacuje się, że zdrowy, dorosły człowiek (nie przebywający na słońcu) potrzebuje ok. 400 j.m. vit D na co dzień. Wedle niektórych opinii nie jest to dawka wystarczająca dla ciężarnych (nie mających możliwości na naturalną syntezę witaminy D ze słońca), jako że ich zapotrzebowanie oscyluje wokół 800 – 1000 j.m. na dobę. Co więcej, suplementacja witaminy słońca powinna rozpocząć się nie później niż od II trymestru ciąży, choć zdecydowana większość ginekologów zaleca jej przyjmowanie od razu po potwierdzeniu ciąży i wykonaniu pierwszych podstawowych badań.
Na rynku istnieje wiele suplementów witaminy D, dlatego kobiety w ciąży powinny zasięgnąć opinii u lekarza ginekologa, który pomoże dobrać odpowiednią dawkę do zapotrzebowania danej pacjentki.